หลักพื้นฐานของการนวดแผนไทย
การนวดแผนไทยเป็นศาสตร์การนวดที่ได้รับความนิยมมาอย่างต่อเนื่องทั้งคนไทยรวมทั้งชาวต่างชาติด้วย เป็นการนวดโดยใช้เทคนิคการกดกล้ามเนื้อสร้างความยืดหยุ่นผสมผสานเข้ากับการกดจุดประสาทสัมผัสต่างๆ โดยใช้ศอก หัวแม่มือ เข่า ในการ ยืด บิด ไปทั่วร่างกายตามจุดต่างๆ ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดรวมทั้งน้ำเหลืองในร่างกายได้ดีขึ้นให้ช่วยกระจายออกซิเจน สารอาหารต่างๆไปทั่วร่างกายได้อย่างเต็มที่รวมทั้งช่วยในผ่อนคลายความอ่อนล้า ปวดเมื่อยตามจุดต่างๆของร่างกาย และยังส่งผลต่อจิตใจและสภาวะอารมณ์ให้รู้สึกดีขึ้น จิตใจผ่องใส มีชีวิตชีวาเมื่อนวดเสร็จและได้รับการนวดเป็นประจำ
หลักพื้นฐานของการนวดไทย
เนื่องจากการนวดไทยเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ ฉะนั้นหมอนวดจึงต้องมีความรู้ทั้งทางภาคทฤษฎี และภาคปฏิบัติในขั้นใช้การได้จริง คือ ต้องรักษาให้หายในเร็ววัน โดยไม่ทำให้เกิดผลเสียต่อคนไข้ การที่จะเข้าถึงความมุ่งหมายดังกล่าว หมอนวดจะต้องเป็นคนใฝ่รู้ โดยศึกษาอยู่เสมอ และศึกษาค้นคว้าตลอดเวลา เพื่อให้วิชาการก้าวหน้ายิ่ง ๆ ขึ้นไป
ก่อนทำการรักษาคนไข้ หมอนวดจะต้องมีความรู้หลายประการได้แก่
- ความรู้ขั้นพื้นฐานเกี่ยวกับร่างกายของมนุษย์
1.1) ความรู้ทางกายวิภาคศาสตร์ คือ ต้องรู้ถึงเรื่องรูปร่าง ลักษณะของกล้ามเนื้อ กระดูก ข้อต่อ เส้นเลือดดำ เส้นเลือดแดง เส้นประสาท เส้นเอ็น ซึ่งสัมพันธ์กับการนวดโดยตรง นอกจากนี้ควรรู้ถึงอวัยวะที่สาคัญต่าง ๆ ทั้งในทรวงอก และช่องท้อง รวมทั้งในอุ้งเชิงกรานและสมอง อาทิ เช่น หัวใจ ปอด ตับ กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ เป็นต้น
1.2) ความรู้ทางสรีรวิทยา คือ ต้องรู้ถึงหน้าที่ของอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายดังกล่าวแล้วในข้อ 1.1 ว่าปรกตินั้นอวัยวะต่าง ๆ ทำหน้าที่อะไรบ้าง และในขอบเขตเพียงใด
1.3 ความรู้ทางพยาธิวิทยา คือ ต้องรู้ถึงสาเหตุของการเกิดโรคที่ทำให้ลักษณะรูปร่าง ตลอดจนหน้าที่ของอวัยวะนั้น ๆ เปลี่ยนแปลงไป เช่น การหดเกร็งของกล้ามเนื้อ ข้อแพลง เอ็นอักเสบ ข้อติดขัด การไหลเวียนเลือดผิดปกติ เป็นต้น
ความรู้ในข้อ 1 หมอนวดแผนโบราณ จะได้รับการอบรมสั่งสอนแบบบอกเล่าต่อ ๆ กันมา ถ้าได้มีโอกาสศึกษาแบบแผนปัจจุบันบ้าง จะทำให้เกิดความเข้าใจได้ถ่องแท้ขึ้น สามารถจะวิเคราะห์โรคได้แม่นยำ และการรักษาจะได้ผลดียิ่งขึ้น
ปัจจุบันหลักสูตรการเรียนนวดแผนไทย นวดสปาได้มี การประยุกต์หลักสูตรเพื่อสุขภาพแบบองค์รวม ไม่ว่าจะเป็น การเรียนนวดแผนไทย นวดประคบ การทำลูกประคบ การอบสมุนไพร การอยู่ไฟหลังคลอด เพื่อสืบทอดศาสตร์แห่งสุขภาพและอนุรักษ์ไว้ให้รุานลูกหลานได้เรียนรู้ต่อไป
