จุดที่ห้ามนวดเด็ดขาดและข้อห้ามในการนวด
การนวดไทยเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ ผู้นวดที่ดีจำเป็นต้องมีความรู้ทั้งทางทฤษฎีและปฏิบัติที่ถูกต้อง การมีความรู้ทางทฤษฎีที่ถูกต้อง จะช่วยให้การปฏิบัติได้ผลดียิ่งขึ้น ลดผลเสียที่อาจจะเกิดขึ้นจากการปฏิบัติที่ไม่ถูกต้อง ส่วนการฝึกฝนปฏิบัติการนวดจนมีความชำนาญ จะทำให้เราเกิดความรู้ซึ่งในบางครั้งไม่สามารถได้จากทางทฤษฎี เป็นความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ตรง ซึ่งจะช่วยให้เราสามารถพัฒนาวิธีการนวดให้ก้าวหน้ายิ่งๆ ขึ้นไปได้ เรียนนวดหรือการที่เราจะนวดผู้อื่นเราควรรู้ข้อห้ามหรือจุดที่ห้ามนวดเด็ดขาด
จุดที่ห้ามนวดเด็ดขาดคือ ตามแนวกระดูกและหลอดเลือด แนวกระดูกต้นคอ แนวกระดูกสันหลัง บริเวณซี่โครง บริเวณข้างคอ ใต้หู หลังหู และต่อมน้ำเหลืองใต้คาง การนวดบริเวณหลังจะเป็นการนวดตามแนวสันกล้ามเนื้อไม่ใช่บริเวณกระดูกสันหลัง ส่วนจุดที่ต้องระวังคือการกดจุดเปิดประตูลม ควรทำแค่ครั้งเดียวไม่เกิน 45 วินาที และจุดที่เป็นศูนย์รวมของเส้นประสาทต่างๆเช่น ข้อพับแขน ข้อมือ และข้อพับขา ส่วนข้อควรระวังอื่น คือ กลุ่มเด็ก หญิงมีครรภ์ ผู้สูงอายุ โรคหลอดเลือด ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ยังควบคุมอาการให้เป็นปกติไม่ได้ โรคกระดูกพรุนรุนแรง ผู้ที่ได้รับการผ่าตัดใส่เหล็กและข้อเทียม หรือจุดที่เคยทำศัลยกรรมตกแต่ง บริเวณที่มีการอักเสบจากการติดเชื้อ กระดูกแตก หัก ปริ ร้าว ข้อเคลื่อน โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง โรคผิวหนังมีแผลเปิดเรื้อรัง โรคติดต่อระยะแพร่เชื้อ โรคมะเร็ง แผลหลังผ่าตัดยังไม่หายสนิท หลอดเลือดดำอักเสบ เป็นต้น
ข้อห้ามในการนวด 1.ห้ามนวดบริเวณบาดแผล เพราะอาจเกิดการติดเชื้อ เจ็บปวดหรือแผลแยก ทำใช้หายช้าๆ 2.ห้ามนวดบริเวณที่เป็นมะเร็ง เพราะการนวดอาจทำให้มะเร็งกระจายไปที่อื่น แต่ถ้ามีอาการปวดเมื่อยที่อื่นก็นวดได้ 3.บริเวณที่เกิดสีดำ เพราะเนื้อตายจากเส้นเลือดอุดตัน หรือเส้นเลือดไปเลี้ยงน้อยเพราะการนวดอาจทำให้ก้อนเลือดในหลอดเลือดดำ ไปอุดหลอดเลือดในปอดหรือสมอง ถ้าจำเป็นต้องนวด จะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ 4.โรคผิวหนัง เพราะจะทำให้เชื้อแพร่กระจายออกไป 5.มีอาการอักเสบอย่างเฉียบพลัน เพราะการนวด จะทำให้อาการรุนแรงขึ้น 6.ขณะมีไข้ คลั่นเนื้อครั่นตัว 7.กระดูกหัก ข้อเคลื่อน ไม่ควรนวดบริเวณที่มีกระดูกหักหรือข้อเลื่อน แต่ถ้าปวดเมื่อยที่อื่นก็นวดได้ 8.ภาวะเลือดออก 9.น้ำร้อนลวก 10.ในผู้ป่วยเบาหวาน ห้ามใช้การนวดที่รุนแรงเพราะอาจทำให้เกิดการช้ำ ถ้าช้ำแล้วทำให้เกิดเป็นแผล ซึ่งหายช้า จนบางครั้งอาจต้องตัดส่วนนั้นออก
